Sosyal Fobi

Sosyal Fobi Nedir?

Topluluk önünde konuşma, sosyal ortamlarda kendini ifade edebilme vb. konularda çekingenlik  sık rastlanan bir durumdur. Bunların olması sosyal fobi olarak değerlendirilmez. Sosyal fobi demek için kişide korkunun yanı sıra kaçınma davranışlarının olması ya da kişinin katlanmaya kendini zorlaması ve bu noktada yoğun sıkıntı yaşaması ve işlevselliğinin bozulması gerekmektedir.

Sosyal fobi, kişinin başkaları tarafından alay edileceği, reddedileceği ya da yargılanacağı kaygısını taşıdığı toplumsal ortamlarda mahcup ya da rezil olacağı konusunda belirgin ve sürekli korkusunun olduğu bir kaygı bozukluğudur. Kişiler sosyal ortamlarda başkalarıyla etkileşimde bulunmaları gerektiği ya da bir eylem gerçekleştirilmesi gerektiği durumlarda belirgin ve sürekli bir korku hisseder, bu korkuların dışardan bir insan tarafından fark edilmesinden utanırlar ve bu böyle durumlardan olabildiğince kaçınmaya çalışır.

Sosyal Fobi

Özgül ve yaygın sosyal fobi olarak iki alt tip bulunmaktadır.

Özgül sosyal fobi sadece belirli ortamlarda, mesela kişinin sadece topluluk önünde konuşurken korku yaşanmasıdır.

Yaygın sosyal fobide ise kişi kendisini nerdeyse bütün sosyal ortamlarda huzursuz, kaygılı ve gergin hisseder.

Sosyal Fobi ile ilgili film önerim

Liebowitz Sosyal Fobi Ölçeği’nde Belirlenen Sosyal Durumlar:

Toplum içinde telefonla görüşme 

Küçük bir grup etkinliğinde yer alma 

Toplum içinde yemek yeme 

Toplum içinde bir şeyler içme 

Yetkili biri ile konuşma 

Dinleyiciler önünde konuşma, rol yapma 

Partiye/eğlenceye gitme 

Başkaları tarafından izlenirken çalışma 

Başkaları tarafından izlenirken yazma 

Çok iyi tanımadığı biriyle telefonda görüşme 

Çok iyi tanımadığı biriyle yüz yüze konuşma 

Yabancılarla karşılaşma 

Genel tuvaletleri kullanma 

Birilerinin oturduğu odaya girme 

İlgi odağı olma 

Bir toplantıda hazırlıksız konuşma yapma 

Yetenek, yeti veya bilgi testine tabi tutulma 

İyi tanımadığı birine onaylanmadığını veya aynı düşüncede olmadığını ifade etme 

Çok iyi tanımadığı birinin gözlerinin içine bakma 

Önceden hazırlanmış bir raporu bir gruba sözel olarak sunma 

Romantik veya cinsel ilişki amacıyla birini tavlamaya çalışma 

Alınan bir malı parasını geri almak üzere iade etme 

Parti/davet verme 

Israrlı bir satıcıya karşı koyma 

Sosyal Fobi Belirtileri

Sosyal fobi oluşumunda genetik, kişilik özellikleri, ebeveyn tutumları ve beklentisi, geçmiş yaşantılar ve çevresel faktörler etkilidir.  

Genel nüfusun %7 ila 8’i sosyal fobi tanısı alır. Sosyal fobinin görülme sıklığı kadınlarda daha fazladır.  

Girilecek sosyal ortamlarla ilgili haftalar öncesinden aşırı düzeyde endişelenmek 

İnsanlar tarafından izlenme ve yargılanma korkusu 

Her gün bulunulan topluluklarda bile aşırı telaşlanma ve kaygılanma 

Kendisini utandıracak ya da aşağılayacak tarzda davranışlar sergilemekten korkmak 

Başkalarının, kaygısını anlamasından ya da fark etmesinden korkmak 

Yaşamını olumsuz etkileyecek şekilde sosyal ortamlardan kaçınmak

Fiziksel Belirtiler 

Kalp çarpıntısı veya göğüs sıkışması, ses titremesi, hızlı solunum, nefes almada zorluk, terleme veya sıcak basması, mide bulantısı, mide sorunları, ağız kuruluğu, titreme, kas gerilmesi, yüz kızarması, baş dönmesi, bayılma hissi, tikler, şiddetli baş ağrıları.